اختلال شخصیت اسکیزوتایپال (SPTD) چیست ؟ + 10علائم تا درمان
آنچه در این مطلب میخوانید
اختلال شخصیت اسکیزوتایپال (SPTD) یک نوع اختلال شخصیتی است که در گروه کلاستر A قرار دارد معمولا این افراد افکار و عقاید عجیبی دارند و طرز پوشش و صحبت کردن آنها غیر عادی و غیرمنطقی است در این مقاله قصد داریم که در همه موارد این اختلال شخصیت اسکیزو تایپال را مورد بررسی قرار دهیم ، این اختلال شخصیت بعضی از موارد با اختلال شخصیت اسکیزوئید و اختلال روان پریشی اسکیزوفرنی اشتباه گرفته می‌شود به دلیل اینکه شباهت‌های زیادی به همدیگر دارند .
اختلال شخصیت اسکیزو تایپال (SPTD) :
معمولا افرادی که دارای اختلال شخصیت اسکیزو تایپال هستند ظاهر عجیب غریب و غیر معقولی دارند و طرز فکر و عقاید آنها عجیب و غیر باور است بیشتر آنها عقاید انتصاب به خود دارند در بعضی از موارد شدت این اختلال شخصیت زیاد باشد افراد مبتلا دچار روان پریشی (توهمات شنیداری یا دیداری ) می‌شوند. حالا اینجا سوال می‌شود که چه تفاوتی بین اسکیزوفرنی و اختلال شخصیت اسکیزو تایپال وجود دارد؟ کسانی که دچار اسکیزوفرنی می‌شوندتوهمات و هذیان‌هایشنیداری نسبتا پایداری را دارنددر اختلال شخصیت اسکیزو تایپال توهمات و هذیان‌ها گذراو ناپایدار است.
مورد بعدی که باید درباره آن صحبت کنیم و یکی از ویژگی‌های افراد مبتلا به اختلال شخصیت اسکیزو تایپال است بدگمانیو افکار پارانوئیدی است که این اختلال شخصیت به همراه خود دارد بنابراین این افراد دوست صمیمی ندارند و رابطه میان فردی آنها دچار مشکل است . آنها معمولا عضو فرقه‌های جادوگری ، طالع بینی،خرافه پرستی، می‌شوند.
در بعضی مواردعلائم اختلال شخصیت مرزی (BPD) در آنها بروز می‌کند و یا همراه آن در این صورت تشخیص دو اختلال صورت می‌گیرد .
علائم اصلی اختلال شخصیت اسکیزوتایپال :
به طور معمول یه شخصی که دارای اختلال شخصیت اسکیزو تایپال را ببینید از ظاهر، گفتار ، رفتار، صحبت کردن عجیب غریب، می‌توان فهمید که شخص دچار یک مشکل روانی می‌باشد ولی به دلیل شباهت‌های این اختلال شخصیت نسبت به اختلال شخصیت اسکیزوئید، اسکیزوفرنی ، اختلال شخصیت مرزی ، تشخیص را بسیار سخت می‌کند برای همین بهتر است که حتماً یک متخصص روانشناس یا روانپزشک این اختلال را تشخیص دهند. در ادامه با علائم و ویژگی‌ها این اختلال آشنا می‌شویم.
- باورهای عجیب یا تفکرهای جادویی که بر رفتار شخص تاثیر می‌گذارد.
- تجربه‌های ادراکی غیر عادی.
- تفکر و گفتار غیر عادی.
- شکاک، بدگمان ، بر تفکرات پارانوئید.
- رفتار و ظاهر غیر عادی و عجیب و غریب.
- معمولا دوست صمیمی ندارند و فقط بستگان درجه اول آنها دوست آنها هستند به دلیل بدگمانی یا عقاید عجیب و غریب.
- از از جمع به شدت می‌ترسند و بعد از آشنا شدن با اعضای جمع اضطرابشان کاهش پیدا نمی‌کند و مجبور به ترک جمع می‌شوند.
توجه داشته باشید که علائم فوق شایع‌ترین علائم بوده و علامت‌های دیگری وجود دارد که باید توسط متخصص شناسایی و بعد تشخیص داده شود . مورد بعدی این است که اختلال اسکیزوتایپال می‌تواند به همراه خود افسردگی، اضطراب شدید، سایر اختلالات شخصیت دیگر را داشته باشد. بنابراین سیر تشخیص بستگی به شدت اختلال دارد.
علت ابتلا به اختلال شخصیت اسکیزوتایپال :
هنوز علت قطعی برای این اختلال شخصیت وجود ندارد ولی چیزی که می‌توان ارتباط مستقیم بین آن ایجاد کرد این است که کسانی دارای اختلال شخصیت اسکیزوتایپال هستند وجود اسکیزوفرنی در بستگان بیولوژیک آنها دیده می‌شود و شایع است بنابراین می‌توان نتیجه گرفت که یکی از علت‌های به وجود آمدن اختلال شخصیت اسکیزوتایپال ژنتیک، و ارثی بودن آن است.
نقش مهم ژنوتیپ ، شن‌هایی هستند که باعث به وجود آمدن یک اختلال روانی خاص در افراد می‌شود محققان در افراد مبتلا به اختلال شخصیت اسکیزوتایپال دیده‌اند.
در مردان کمی بیشتر از زنان این اختلال دیده شده است .
ممکن است در دوران بچگی دچار آسیب‌های جنسی ، سوء استفاده ، آزار و اذیت ، از دست دادن والد ، یا نبود توجه کافی از سمت والد به کودک ، می‌توانند از دلایلی باشد که در ایجاد ابتلا به اختلال شخصیت اسکیزو تایپال داشته باشد. که به طور کلی می‌توان آن را دلبستگی نا ایمن دانست.
پژوهش ها :
در مطالعاتی نشون داده است افراد مبتلا به اختلال شخصیت اسکیزوتایپال مشکلاتی در عملکرد شناختی همچون حافظه ، و کنترل ذهن دچار مشکلاتی هستند .در این پژوهش ۹۰ نفر شرکت کردن که ۶۰ نفر آنها مبتلا به اختلال شخصیت اسکیزوتایپال بوده‌اند و ۳۰ نفر افراد معمولی و به هنجار هستند.
در پژوهشی دیگر با همان مقدار از گروه یعنی ۹۰ نفر که از این ۹۰ نفر ۳۰ نفر افراد هنجار بودند و مورد بررسی از نظر سبک دلبستگی که در دوران کودکی به وجود می‌آید بررسی شدند و به این نتیجه رسیدند که افرادی که دارای ابتلا به اختلال شخصیت اسکیزو تایپال هستند در دوران کودکی توسط والد خود محیط ایمن ، و توجه به خواسته‌های آنها نگرفته است .
تشخیص اختلال شخصیت اسکیزوتایپال :
به طور معمول تمامی اختلالات شخصیت بسیار سخت قابل تشخیص هستم و معمولا افرادی که دارای اختلال شخصیت دارند: نیازی برای درمان خود نمی‌بینند . برای همین ممکن است در طول زندگی خود هیچ وقت به روانشناس و روانپزشک مراجعه نکنند . و همین نکته باعث می‌شود، که شخص فکر کند آدم نرمالی است و مسیر طبیعی یک فرد عادی را طی کند : مانند ازدواج ، والد شدن ، شغل ، و.. در نتیجه در تمام این مرحله ها مانند ازدواج به احتمال خیلی زیاد دچار شکست می شود و این شکست می‌تواند باعث از بین رفتن نظام روانی فرد شود . که در افراد اسکیزوتایپال شاید خودش را به صورت روان پریشی ( توهم و هذیان ) نشان دهد .
بنابراین اگر افرادی که به روانشناس مراجعه می‌کنند معمولا دچار علائم همراه با اختلال شخصیتی هست . مانند افسردگی ،اضطراب ،و .. برای مثال فردی رو در نظر بگیرید که به روانشناس مراجعه کرده و دچار اختلال شخصیتی اسکیزوتایپال است، یکی از بیماری‌هایی که همراه این اختلال شخصیتی به وجود می‌آید افسردگی است . به همین منظور وقتی به روانشناس رجوع می‌کند درباره افکار و اختلال شخصیتی که دارد صحبت نمی‌کند بلکه درباره افسردگی که علتش اختلال شخصیتی آن است صحبت می‌کند .
به همین منظور افرادی که دچار اختلال شخصیتی اسکیزوتایپال هستند . خانواده و نزدیکان آنها بیشتر به روانشناس یا روانپزشک مراجعه می‌کنند. و از این راه روانشناس با گرفتن علائم که خانواده بیان می‌کند شک خود را به سمت اختلالات شخصیتی می‌برد.
تمامی موارد بالا که گفته شد احتمالاً درست است ولی در بعضی وقتها اگر فرد خودش دارای آگاهی باشد. امکان دارد برای درمان خود اقداماتی انجام دهد از جمله رفتن پیش روانشناس.
تشخیص اختلال شخصیت اسکیزوتایپال توسط روانشناس یا روانپزشک باید صورت بگیرد . و نمی‌توان به صورت غیر متخصص به آنها برچسب اختلال شخصیت زد .
روانشناسان با توجه به تجربیات بالینی و مطالعات و پژوهش‌هایی که در این زمینه (اختلالات شخصیت ) دارند و به همراه کتاب راهنمای تشخیصی DSM5 که مطالعه آن فقط برای روانشناسان و روانپزشکان می‌باشد. ملاک‌هایی را برای تشخیص اختلال شخصیتی( اختلال شخصیت اسکیزوتایپال ) وجود دارد که توسط روانشناس تفسیر می‌شود و در نهایت تشخیص صورت می‌گیرد. البته باید گفت که درباره اختلال شخصیت اسکیزوتایپال مصاحبه با بستگان درجه اول کسانی که با فرد رابطه نزدیک و دوستی دارند باید انجام شود تا به کمک آنها تشخیص درستی ایجاد شود.
درمان اختلال شخصیت اسکیزوتایپال :
درمان در این نوع اختلال به علائم بیمار بستگی دارد اگر فرد مبتلا دچار هذیان و توهماتی باشد بهتر است که از روش دارو درمانی در ابتدای کار استفاده کنیم و یا دچار افسردگی یا اضطراب شدید باشد بهتر است که روان درمانی صورت بگیرد و هم دارو درمانی تا بتوانیم علائم بیمار را کنترل کنیم و از آنها بکاهیم بنابراین درمان این نوع بیماران به دو دسته تقسیم می‌شود 1_ دارو درمانی 2_روان درمانی
روان درمانی:
خوب آنچه که تحقیقات نشون داده است روان درمانی می‌تواند کمک بسیار زیادی برای بهبود علائم اسکیزوتایپال داشته باشد . می‌توان برای بهبود علائم از گروه درمانی استفاده کرد و با این نکته آشنا بود که در گروه درمانی امکان دارد فرد مبتلا به اختلال شخصیت اسکیزوتایپال ساکت بوده و زیاد در اوایل گروه درمانی صحبت نکند. و با هرگونه پرخاش یا انتقادی که از سوی افراد دیگر به سمت فرد مبتلا به اختلال اسکیزوتایپال باید مورد دفاع متخصص گروه درمانی قرار گیرد تا شخص به درمان پاسخ مثبت دهد
آموزش مهارت‌های اجتماعی می‌تواند به بهبود علائم و اضطراب اجتماعی که معمولاً در این نوع افراد شایع است :کمک کند.
روان درمانی با رویکرد سی بی تی (CBT) : که یک رویکرد بسیار مفیدی است می‌تواند برای این اختلال مفید باشد. مخصوصاً اگرشخص مبتلا به این اختلال دچار افسردگی یا اضطراب شدید می‌باشد
دارودرمانی:
از آنجا که افراد مبتلا به اختلال شخصیت اسکیزوتایپال در بعضی موارد که دچار توهمات دیداری، شنیداری یا هذیان می‌شود داروهای ضد روان پریشی می‌تواند بسیار مفید باشد. و از علائم توهمات و هذیان‌ها بکاهد. برای کاهش اضطراب و افسردگی که معمولا افرادی که دچار اختلال شخصیت اسکیزوتایپال دارند . می‌توان از داروهای افسردگی(SSRI) مانند فلوکستین، سیتوپرام و…. استفاده نمود.
از آنجا که افراد مبتلا به این اختلال شخصیتی در بعضی موارد نیازی به درمان خود برای همین تشخیص درمان آنها کار بسیار سختی است . و معمولا علائم افسردگی و اضطراب به روانشناس یا متخصص روانپزشک مراجعه می‌کنند .
دیدگاهتان را بنویسید